Η επίσκεψη του Μαικ Πομπέο επιβεβαιώνει πόσο σημαντική είναι για τις ΗΠΑ η σχέση με την Ελλάδα. Έχει ιδιαίτερη σημασία ότι ο Αμερικανός ΥΠΕΞ δεν πηγαίνει σε αυτή τη φάση και στην Τουρκία, ενώ είναι γνωστό ότι παραδοσιακά οι επικεφαλής του Στειτ Ντηπάρτμεντ συνεδύαζαν πάντα την επίσκεψη στην Αθήνα με την επίσκεψη στην Άγκυρα.
Ο Πομπέο δείχνει να αντιλαμβάνεται τις ελληνικές θέσεις και η παρουσία του στη Βόρειο Ελλάδα αλλά και στην Κρήτη δεν αφήνει αμφιβολίες σχετικά με τη σημασία που αποδίδει η Ουάσιγκτον στις αμερικανικές βάσεις στη χώρα μας. Οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να παίξουν καταλυτικό ρόλο στην οριστική παύση των τουρκικών προκλήσεων στο Αιγαίο, πολύ πιο αποτελεσματικά από την Γερμανία που αυτή τη στιγμή έχει αναλάβει το μεσολαβητικό ρόλο για την αποκλιμάκωση της κρίσης. Μια αμερικανική παρέμβαση θα είχε εντελώς άλλη δυναμική. Όσο όμως βρίσκεται στον Λευκό Οίκο ο Ντόναλντ Τραμπ, που διατηρεί ειδική προσωπική σχέση με τον Ερντογάν, μια τέτοια παρέμβαση κινείται στη σφαίρα της φαντασίας. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι με έναν άλλο πρόεδρο είναι δεδομένη…
Η άνεση με την οποία κινείται ο Ερντογάν εκτός ΝΑΤΟϊκού πλαισίου, ενώ η Τουρκία είναι χώρα – μέλος του ΝΑΤΟ, είναι ενδεικτική της ανοχής της Ουάσιγκτον απέναντι στην Τουρκία. Από τη μια το ΝΑΤΟ καλεί Αζερμπαϊτζάν και Αρμενία να σταματήσουν τις εχθροπραξίες, από την άλλη η Τουρκία δηλώνει έτοιμη να παρέμβει υπέρ του Αζερμπαϊτζάν. Και μάλιστα απέναντι τους Αρμένιους με τη γενοκτονία των οποίων βαρύνεται και για την οποία πρόσφατα έχει αναγνωρίσει η αμερικανική Γερουσία επικυρώνοντας ψήφισμα της Βουλής των Αντιπροσώπων.
Η σχέση της Ελλάδας με την Αρμενία έχει μεγάλο βάθος και η συναισθηματική ταύτιση του ελληνικού λαού με τα θύματα της γενοκτονίας είναι δεδομένη. Η Αθήνα όμως έχει κοινά συμφέροντα και με το Αζερμπαϊτζάν, με το οποίο έχει υπογράψει τον αγωγό TAP. Η ισορροπία είναι δύσκολη και γίνεται ακόμη δυσκολότερη από την ώρα που η Τουρκία στρέφεται τόσο προκλητικά κατά της Αρμενίας.
Η άσκηση διπλωματίας είναι μια εξαιρετικά σύνθετη υπόθεση. Η Ελλάδα έχει κάθε λόγο να αξιοποιήσει στο μέγιστο δυνατό βαθμό το αμερικανικό ενδιαφέρον για την ευρύτερη περιοχή και το γεγονός ότι ο Πομπέο πάει στην Κρήτη με τον Κυριάκο Μητσοτάκη έχει πολύ ισχυρό συμβολισμό. Η σημασία της Σούδας είναι τεράστια και το σχήμα 3+1 (Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ + ΗΠΑ) δίνει μεγάλο βάθος στη νέα γεωστρατηγική ισορροπία που δημιουργείται στη ΝΑ Μεσόγειο. Η Ελλάδα μπορεί να βγει κερδισμένη, επιλύοντας ειρηνικά το θέμα της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ μέσω του διεθνούς δικαίου. Δεν πρέπει όμως να έχουμε ψευδαισθήσεις σχετικά με την αντιμετώπιση της Τουρκίας από την Ουάσιγκτον. Τα αμερικανικά συμφέροντα περνούν και από την Άγκυρα όσο κι αν δεν περνάει τώρα από εκεί ο Πομπέο.
Το παζλ πίσω από την επίσκεψη Πομπέο
