Με κατ’ αρχήν συμφωνία των χωρών που πήραν μέρος (αλλά και του ΟΗΕ) για εκεχειρία στη Λιβύη μετά από εννιά χρόνια εχθροπραξιών έληξε η Διάσκεψη του Βερολίνου.
Η συμφωνία προβλέπει, επίσης, και εμπάργκο όπλων με τη διαφορά ότι υπάρχουν ήδη δύο σχετικές αποφάσεις του ΟΗΕ οι οποίες όμως παραβιάζονται συστηματικά. «Αποφασίστηκε εκεχειρία, ώστε να υπάρξει παύση στρατιωτών επιχειρήσεων», ανακοίνωσε ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες. «Θα οργανώσουμε στη Γενεύη μια συνάντηση της στρατιωτικής επιτροπής (της Λιβύης) τις επόμενες μέρες», είπε χαρακτηριστικά.
Επίσης, συμφωνήθηκε να ξεκινήσει διάλογος υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών για λύση στο θέμα της Λιβύης, στον οποίο, όπως τόνισε ο Γερμανός ΥΠΕΞ Μάας, «Θα κληθούν να συμμετάσχουν και κράτη που δεν εκπροσωπήθηκαν εδώ σήμερα».
Σύμφωνα με την Άνγκελα Μέρκελ, οι συμμετέχουσες χώρες κατέληξαν σε ένα σχέδιο επίλυσης της διαμάχης για τη Λιβύη, το οποίο αφενός πρέπει να εγκριθεί από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, αφετέρου να καταστεί τμήμα της πολιτικής διευθέτησης του ζητήματος. Η Γερμανίδα καγκελάριος, παράλληλα, γνωστοποίησε ότι θα σχηματιστεί μία 10μελής στρατιωτική επιτροπή, με τη συμμετοχή των αντιπροσώπων των αντιμαχόμενων πλευρών στον λιβυκό εμφύλιο πόλεμο, ενώ ανακοίνωσε ότι οι χώρες – μέλη της Διάσκεψης συμφώνησαν να σταματήσουν την παροχή στρατιωτικής βοήθειας στα εμπλεκόμενα μέρη.
Κυβερνητικοί κύκλοι: Θετικό το αποτέλεσμα της διάσκεψης του Βερολίνου
Θετικά αποτιμά το αποτέλεσμα της διάσκεψης του Βερολίνου για τη Λιβύη το Μαξίμου, σύμφωνα με τους κυβερνητικούς κύκλους.
Χαρακτηριστικά αναφέρουν ως θετικό ότι επιβεβαιώθηκε η προσήλωση στην εξεύρεση πολιτικής λύσης για το θέμα της Λιβύης, αλλά και η δέσμευση όλων των συμμετεχόντων για τήρηση του εμπάργκο όπλων.
Η επίσημη τοποθέτηση της ελληνικής πλευράς θα γίνει αύριο μετά την ολοκλήρωση του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων, στο οποίο θα συμμετάσχει και ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, όπου αναμένεται να υπάρξει πλήρης ενημέρωση για τα αποτελέσματα της Διάσκεψης.
Ρώσος ΥΠΕΞ: «Δεν επετεύχθη έναρξη σοβαρού διαλόγου»
Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσε ότι οι δύο εμπόλεμες πλευρές της σύγκρουσης στη Λιβύη δεν κατάφεραν να αρχίσουν σοβαρό διάλογο κατά τη διάρκεια της διεθνούς διάσκεψης για τη Λιβύη που πραγματοποιήθηκε σήμερα στο Βερολίνο.
«Ή διάσκεψη ήταν πολύ χρήσιμη (…) αλλά είναι σαφές ότι επί του παρόντος δεν επιτεύχθηκε η έναρξη σοβαρού και σταθερού διαλόγου» μεταξύ του επικεφαλής της αναγνωρισμένης από τον ΟΗΕ κυβέρνησης εθνικής ενότητας (GNA), Φαγέζ αλ Σάρατζ, και του ισχυρού άνδρα της ανατολικής Λιβύης Χαλίφα Χάφταρ, δήλωσε ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας στους δημοσιογράφους από το αεροδρόμιο του Βερολίνου.
Νωρίτερα
Σε εξέλιξη βρίσκεται η κοινή συνέντευξη Τύπου της καγκελαρίου Ανγκελα Μέρκελ, του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, του ειδικού απεσταλμένου του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ για τη Λιβύη Γασάν Σαλαμέ και του Γερμανού υπουργού Εξωτερικών Χάικο Μαας για τα αποτελέσματα της συνάντησης.
Οπως μεταδίδει η FAZ, oι συμμετέχοντες στη Διάσκεψη του Βερολίνου δεσμεύτηκαν να συμμορφωθούν με το εμπάργκο όπλων και δεσμεύτηκαν να τερματίσουν τη στρατιωτική στήριξη στις πλευρές εμφύλιου πολέμου.
Νωρίτερα
Κοντά στην επίτευξη συμφωνίας βρίσκονται οι ηγέτες που συμμετέχουν στη Διάσκεψη του Βερολίνου για τη Λιβύη σχετικά με το προσχέδιο της απόφασης, δήλωσε ένας από τους συμμετέχοντες στο Reuters.
Λίγο πριν τις 16:00 (ώρα Ελλάδας) ξεκίνησε η διάσκεψη για τη Λιβύη στο Βερολίνο. Συμμετέχουν 12 χώρες, τα Ηνωμένα Έθνη, η ΕΕ, η Αφρικανική Ένωση και ο Αραβικός Σύνδεσμος.
Σύμφωνα με τον ανταποκριτή της Wall Streer Journal, Bojan Pancevski, ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αποχώρησε.
Σύμφωνα με την ανταποκρίτρια του ALPHA, η συμφωνία θα περιλαμβάνει την ανάπτυξη διεθνούς δύναμης που θα επιχειρεί στην περιοχή και θα επιτηρεί την τήρηση των όρων της συμφωνίας.
Η συνέντευξη Τύπου ήταν προγραμματισμένη για τις 18:00, ωστόσο, έχει καθυστερήσει.
Ο Εμανούελ Μακρόν εξέφρασε την ανησυχία του για την αποστολή μισθοφόρων στην Λιβύη από τον Ερντογάν και έβαλε μπλόκο.
Παρακάτω θα βρείτε αναλυτικό ρεπορτάζ
Νωρίτερα
Τους εκπροσώπους χωρών και οργανισμών που λαμβάνουν μέρος στη σημερινή Σύνοδο υποδέχθηκαν η Καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ και ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες.
Η άφιξη στην Καγκελαρία των συμμετεχόντων ολοκληρώθηκε με την άφιξη των Προέδρων της Ρωσίας και της Τουρκίας Βλαντιμίρ Πούτιν και Ταγίπ Ερντογάν που νωρίτερα είχαν κατ’ ιδίαν συνάντηση.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου συνάντησε τόσο τον ιταλό ομόλογό, Λουίτζι ντι Μάιο, όσο και τον Αμερικανό, Μάικ Πομπέο.
#İtalya Dışişleri Bakanı Luigi Di Maio ile #Libya konulu #Berlin Zirvesi’nin hazırlıklarını ve Akdeniz’de işbirliğimizi konuştuk.
Discussed w/Foreign Minister @luigidimaio of #Italy preparations of the Berlin Summit on Libya and our cooperation in the Mediterranean. pic.twitter.com/TP3r8Mnwk2
— Mevlüt Çavuşoğlu (@MevlutCavusoglu) January 19, 2020
W/Secretary of State @SecPompeo of the #US discussed #Turkey-US relations and the Conference on #Libya. In close contact w/all key actors for a lasting ceasefire and return to the political process in Libya. pic.twitter.com/OjSbo41hMn
— Mevlüt Çavuşoğlu (@MevlutCavusoglu) January 19, 2020
Η Άνγκελα Μέρκελ υποδέχτηκε νωρίς το πρωί τον πρόεδρο του Κονγκό, Ντένις Σάσου Νγκουέσο, ο οποίος θα τεθεί επικεφαλής της Υψηλής Επιτροπής της Αφρικανικής Ένωσης για την Λιβύη.
Στη συνέχεια είχε διμερή συνάντηση με τον Πρόεδρο της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, καθώς και με τον Τούρκο πρόεδρο, Βλαντιμίρ Πούτιν.
Эрдоган начал встречу в Берлине с традиционного приветствия: "Мой дорогой друг!" pic.twitter.com/UvCJ7L9R0M
— Путин говорит (@CzarSays) January 19, 2020
Σύμφωνα μάλιστα με πληροφορίες διεθνών ΜΜΕ η Γερμανίδα καγκελάριος συναντήθηκε τόσο με Χαφτάρ και Σάρατζ, ενώ λίγο μετά τις 14:00 ξεκίνησε να καλωσορίζει όλους τους συμμετέχοντες στην Διάσκεψη.
Ο Τζόνσον είπε πως θα μπορούσε να στείλει παρατηρητές για να επιτηρούν ενδεχόμενη κατάπαυση του πυρός στη Λιβύη
Η Βρετανία θα μπορούσε να στείλει «ανθρώπους και ειδικούς» για να επιτηρούν τον σεβασμό μιας ενδεχόμενης κατάπαυσης του πυρός στη Λιβύη, δήλωσε ο Βρετανός πρωθυπουργός στο περιθώριο της διεθνούς διάσκεψης του Βερολίνου για την ειρήνευση της Λιβύης.
Κατά την άφιξή του στη γερμανική πρωτεύουσα, ο Μπόρις Τζόνσον δήλωσε στο βρετανικό τηλεοπτικό δίκτυο Sky News πως είναι καιρός οι «εξωτερικοί μεσολαβητές» να σταματήσουν να επεμβαίνουν σ’ αυτόν τον πόλεμο: «Οι συγκρούσεις μεταξύ δυνάμεων δεν τελειώνουν παρά μόνο όταν αυτές οι εξωτερικές δυνάμεις αποφασίσουν πως θέλουν να τους βάλουν τέλος, μια ειρηνευτική διαδικασία υπό την αιγίδα του ΟΗΕ», διότι «ο λιβυκός λαός έχει υποφέρει αρκετά».
Ερωτηθείς σχετικά με τον ρόλο της χώρας του σε περίπτωση επιτυχίας των διεθνών συνομιλιών που έχουν στόχο την πλήρη και διαρκή διακοπή των εχθροπραξιών, ο συντηρητικός πρωθυπουργός δήλωσε πως, «αν υπάρξει κατάπαυση του πυρός, θα μπορούσαμε προφανώς να κάνουμε αυτό που κάνουμε πολύ καλά, δηλαδή να στείλουμε ανθρώπους, ειδικούς για να επιτηρούν την κατάπαυση του πυρός». Όμως προς το παρόν «δεν υπάρχει κατάπαυση του πυρός ενόψει», υπογράμμισε, προσθέτοντας πως η Βρετανία «θα ζητήσει σήμερα να υπάρξει».
Στους βασικούς στόχους της Διάσκεψης είναι ο τερματισμός της παρουσίας ξένων δυνάμεων και η μονιμοποίηση της ήδη υπάρχουσας, αλλά πολύ εύθραυστης εκεχειρίας στην περιοχή.
Η παρουσία των υψηλών προσκεκλημένων δημιουργεί, όπως είναι αναμενόμενο, υψηλές απαιτήσεις στον τομέα της ασφάλειας, με το Βερολίνο να βρίσκεται στο «επίπεδο 1» και την Αστυνομία να έχει αποκλείσει μεγάλα τμήματα του κέντρου της πόλης. Περισσότεροι από 4.500 αστυνομικοί εργάζονται σήμερα για την Διάσκεψη, ενώ έχει αποκλειστεί για τα ιδιωτικά αεροσκάφη και ο εναέριος χώρος σε ακτίνα 55 χιλιομέτρων και ύψος 3.000 μέτρων από την Καγκελαρία. Ιδιαίτερα φυλάσσονται πρεσβείες και ξενοδοχεία στα οποία έχουν καταλύσει ξένοι αξιωματούχοι.
Σύμφωνα με το Reuters, το κείμενο αυτό περιλαμβάνει 55 σημεία, τα οποία διαπραγματεύτηκε προηγουμένως η γερμανική κυβέρνηση με τους συμμετέχοντες. Στο σχέδιο του ανακοινωθέντος γίνεται έκκληση στις αντιμαχόμενες πλευρές στη Λιβύη να συμβάλουν στην αποκλιμάκωση της έντασης, προκειμένου να επιτευχθεί μόνιμη κατάπαυση του πυρρός. Επιπλέον, οι ένοπλες ομάδες θα πρέπει είτε να αφοπλιστούν είτε να ενσωματωθούν σε κρατικές δυνάμεις ασφαλείας. Ως μέτρο οικοδόμησης εμπιστοσύνης προτείνεται η ανταλλαγή αιχμαλώτων.
Το κείμενο είναι αποτέλεσμα πέντε προπαρασκευαστικών συναντήσεων τους περασμένους μήνες στο Βερολίνο με εκπροσώπους κρατών και οργανώσεων που έχουν προσκληθεί. Ο κατάλογος των συμμετεχόντων την Κυριακή δεν έχει ακόμη δημοσιευθεί. Από τις υπάρχουσες πληροφορίες προκύπτει ότι η Γερμανία έχει καλέσει τις ΗΠΑ, τη Ρωσία, την Κίνα, τη Γαλλία, την Ιταλία, την Τουρκία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, την Αίγυπτο, την Αλγερία και το Κογκό. Πέραν αυτού έχουν προσκληθεί τα ΟΗΕ, η ΕΕ, η Αφρικανική Ένωση και ο Αραβικός Σύνδεσμος όπως και ο πρωθυπουργός της κυβέρνησης στην Τρίπολη Αλ-Σάρατζ, αλλά και ο στρατάρχης Χάφταρ.
Το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel αποκαλύπτει αποικιοκρατική συμπεριφορά που θυμίζει άλλες εποχές έναντι του Χαλίφα Χάφταρ και του Φαγέζ αλ Σάρατζ στη Διάσκεψη του Βερολίνου καθώς για το μέλλον της Λιβύης φαίνεται ότι θα κληθούν να αποφασίσουν οι «μεγάλοι παίκτες» και όχι οι ίδιοι οι Λίβυοι!
Πρώτα θα αποφασίσουν για το μέλλον της Λιβύης οι «μεγάλοι παίκτες» και μετά θα κληθούν οι ίδιοι οι Λίβυοι, ο Χαλκίδα Χάφταρ και ο Φαγέλ αλ Σάρατζ.
Πιο συγκεκριμένα, ο σχεδιασμός της γερμανικής κυβέρνησης υπαγορεύει ότι οι Λίβυοι ανώτατοι αξιωματούχοι θα εμπλακούν στις εργασίες της Διάσκεψης μόνο εφόσον οι υπόλοιποι συμμετέχοντες έχουν προηγουμένως συμφωνήσει στο τελικό κοινό ανακοινωθέν.
Μάλιστα το γερμανικό περιοδικό αναφέρει ότι οι Λίβυοι επρόκειτο να μη συμμετάσχουν καν αλλά εντέλει κλήθηκαν κατόπιν πίεσης κάποιον συμμετοχόντων, όπως η Ρωσία.
Σημειωτέον ότι ο πρόεδρος του Κοινοβουλίου της Λιβύης Ακίλα Σάλεχ Ίσσα κατήγγειλε ότι στις πρόσφατες συνομιλίες της Μόσχας για κατάπαυση του πυρός στη Λιβύη «τα πάντα είχαν συζητηθεί και οι διαπραγματεύσεις είχαν γίνει εκ των προτέρων» και συμπλήρωσε ότι ο Βλαντίμιρ Πούτιν ζήτησε συγγνώμη από τον Χαφτάρ.
Βολές κατά Χάφταρ
Επίμαχο σημείο του σχεδίου του ανακοινωθέντος θεωρούνται οι αναφορές στην Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου Λιβύης (NOC). Σύμφωνα με τη γερμανική πρόταση η εταιρεία συνιστά τη «μοναδική ανεξάρτητη και νομιμοποιημένη πετρελαϊκή εταιρεία της χώρας, της οποίας θα πρέπει να προστατευτούν οι εγκαταστάσεις.» Η δε χρήση των πετρελαϊκών αποθέματων από άλλες οργανώσεις και ένοπλες ομάδες καταγγέλεται. Αυτή η διατύπωση στρέφεται σαφώς ενάντια στον στρατάρχη Χάφταρ. Οι δυνάμεις του ελέγχουν σχεδόν το 80% του εδάφους της Λιβύης και συνεπώς ένα μεγάλο μέρος των πετρελαιοπηγών.
Μέχρι στιγμής δεν είναι γνωστό κατά πόσο οι χώρες που στηρίζουν τον στρατάρχη Χάφταρ, όπως η Ρωσία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ή η Αίγυπτος, έχουν πράγματι συμφωνήσει με αυτά τα αιτήματα.
Διάσκεψη Βερολίνου: «Δεν χάνουμε την ελπίδα» λέει ο Πούτιν
Ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν δήλωσε πως ελπίζει ότι η διάσκεψη του Βερολίνου για τη Λιβύη θα μπορέσει να φέρει περαιτέρω πρόοδο και πως οι ειρηνευτικές προσπάθειες της Μόσχας έφεραν τα πρώτα αποτελέσματα.
«Δεν χάνουμε την ελπίδα ότι ο διάλογος θα συνεχισθεί και η σύγκρουση θα επιλυθεί», δήλωσε ο Πούτιν πριν συναντηθεί με τον τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν στο περιθώριο της διάσκεψης.
Ο Πούτιν δήλωσε πως η Ρωσία και η Τουρκία έκαναν «ένα πολύ καλό βήμα» όταν κάλεσαν τις λιβυκές παρατάξεις να σταματήσουν τις μάχες και πρόσθεσε πως οι μεγάλες στρατιωτικές ενέργειες έχουν σταματήσει στη Λιβύη.
Το γεγονός ότι η Ελλάδα και η Τυνησία δεν έχουν προσκληθεί στη διάσκεψη επικρίνει η συμπρόεδρος των Πρασίνων Ανναλένα Μπέρμποκ. Σε συνέντευξη της στο γερμανικό ραδιόφωνο (SWR) χαρακτηρίζει «πραγματικό λάθος» την απουσία των δύο χωρών. Όπως δηλώνει, «τιμωρούνται χώρες, που δεν κλιμακώνουν (την κρίση), αλλά καταβάλουν προσπάθειες για την ειρήνη». Το ζητούμενο είναι τώρα, σύμφωνα με την πολιτικό των Πρασίνων, η ΕΕ να μιλήσει με μια φωνή. Ενώ κατηγορεί τη γερμανική κυβέρνηση για «αποσπασματική πολιτική» τα τελευταία χρόνια στην υπόθεση της Λιβύης, την καλεί να επιδείξει σταθερότητα αναφορικά με τη διαδικασία που προτίθεται να ακολουθήσει, προκειμένου να επιτευχθεί λύση στη Λιβύη.
Στις Βρυξέλλες ο Δένδιας για τις εξελίξεις στη Λιβύη
Στις Βρυξέλλες θα μεταβεί αύριο Δευτέρα ο υπουργός Έλληνας Εξωτερικών, όπου θα συμμετάσχει στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ που αναμένεται να επικεντρωθεί στις εξελίξεις στη Λιβύη και στην κατάσταση στην περιοχή του Σαχέλ (Sahel), στη Βολιβία και στη Βενεζουέλα.
Κατά τη διάρκεια ατύπου γεύματος, οι υπουργοί Εξωτερικών θα συζητήσουν για την Ειρηνευτική Διαδικασία στη Μέση Ανατολή και τις πρόσφατες εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή. Κατά την παραμονή του στις Βρυξέλλες, ο Νίκος Δένδιας θα παρακαθίσει και στο πρόγευμα εργασίας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος.
