Ευρωομόλογο, χωρίς μνημόνια και με προτεραιότητα στην Ελλάδα

40 mins read

Η προχθεσινή ανακοίνωση της πρόθεσης Γερμανίας και Γαλλίας να στηρίξουν ένα ταμείο ανάκαμψης πέρασε «στα ψιλά» της εγχώριας ειδησεογραφίας αλλά είναι εξαιρετικά σημαντική για τρεις (μεταξύ άλλων) λόγους.

Πρώτον, διότι αποτελεί μια άμεση παραδοχή του πόσο άσχημη αναμένεται να είναι η κατάσταση στην οικονομία. Δεύτερον, διότι αποτελεί μια γροθιά στον επίμονο αντιευρωπαϊσμό και τρίτον διότι για πρώτη φορά μοιάζει οι όροι του παιχνιδιού να είναι εξαιρετικά ευνοϊκοί για την Ελλάδα.

Το μέγεθος του υπό σύσταση ταμείου δεν είναι φαραωνικών διαστάσεων. Μιλάμε για 500 δισ. ευρώ, τα οποία σε απόλυτο νούμερο απέχουν παρασάγγας από τα νούμερα που έχουν ακουστεί στην απέναντι πλευρά του Ατλαντικού. Δεδομένης όμως της διαφοράς στον τρόπο λήψης αποφάσεων μεταξύ ΗΠΑ και Ε.Ε. είναι ένα μεγάλο βήμα. Με τη σχετική μόχλευση των κεφαλαίων, το ποσό αυτό μπορεί να αυξηθεί σημαντικά. Επιπλέον, είναι η πρώτη φορά που σχεδόν όλοι οι «μέτοχοι» συμφωνούν. Διαφωνούν οι φερόμενοι ως «σκληροί» του ευρωπαϊκού βορρά. Η επιρροή τους ωστόσο δεν κρίνεται ως ιδιαίτερα σημαντική.

Την πρόταση κατέθεσαν η Άνγκελα Μέρκελ και ο Εμμανουέλ Μακρόν. Έσπευσαν όμως να την στηρίξουν η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Νταβίντ Σασόλι αλλά και η πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ. Το σημαντικό βεβαίως είναι η αλλαγή της στάσης του γερμανικού κατεστημένου. Η Γερμανία άλλωστε είναι ο «μεγαλομέτοχος» της Ευρώπης. Είναι ο «μέτοχος» που συνεισφέρει το μεγαλύτερο ποσό στον κοινό προϋπολογισμό. Η Γαλλία έπεται. ο Γαλλογερμανικός άξονας είναι αυτός ο οποίος θα κρίνει της εξελίξεις.

Για να πεισθεί η Γερμανία να αλλάξει την αυστηρή στάση της, είναι περισσότερο από προφανές ότι βλέπει την καταιγίδα στον ορίζοντα πιο ευκρινώς από ποτέ. Ευκρινέστερα πάντως από την εποχή που η ελληνική Κυβέρνηση νόμιζε ότι μπορεί να εκβιάσει, θέτοντας υπό απειλή το συνολικό ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Τότε η Γερμανία δεν «μάσησε» και αποδείχθηκε ότι δεν μπορούσε να εκβιαστεί. Τώρα αντιλαμβάνεται ότι το πρόβλημα είναι όντως μεγάλο και σπεύδει να αλλάξει την άποψή της.

Η πρόταση για το κοινό ταμείο περιλαμβάνει τη χρηματοδότηση μέσω ευρωομολόγων και θα έχει σίγουρα πολιτικές συνέπειες. Βραχυπρόθεσμα, θα κλείσει τα στόματα εκείνων που κάνουν λόγο για μια δυσλειτουργική Ε.Ε. ή ακόμη χειρότερα για μια Ευρώπη απατεώνων οι οποίοι έχουν σχέδιο να καταδυναστεύσουν τα φτωχότερα κράτη προς όφελος του πλούσιου βορρά. Από την επιτυχία όμως ή όχι του εγχειρήματος θα κριθεί αν υπάρξει αναζωπύρωση ή όχι του αντιευρωπαισμού σε επόμενη φάση και σε ποια έκταση. Πάντοτε θα υπάρχουν λαϊκιστές πολιτικοί, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι οι ίδιοι θα τα έκαναν όλα καλύτερα. Δυστυχώς θα υπάρχουν και πάντοτε πολίτες οι οποίοι θα τους πιστεύουν.

Ακόμη πάντως και αν δεν αποδειχθεί αρκετό το συγκεκριμένο ταμείο, η Ένωση έχει κάνει το πρώτο βήμα προς μια επιλογή, η οποία μέχρι σήμερα δεν υπήρχε. Αν όντως χρειαστεί, θα το ξανακάνει καθώς έχει βρει έναν τρόπο για να ξεπεράσει το βασικό πρόβλημα της αμοιβαιοποίησης του χρέους. Το πρόβλημα ήταν ο τρόπος λήψης αποφάσεων. Οι λαϊκιστές προσδοκούσαν ανέκαθεν να διαχειριστούν περίπου εν λευκώ αυτά τα χρήματα και οι Γερμανοί γνώριζαν ότι αυτό θα οδηγούσε με μαθηματική ακρίβεια στο να μην αποπληρωθούν ποτέ. Τώρα, τα χρήματα αυτά δεν θα πρέπει να αποπληρωθούν. Θα δοθούν ως ενίσχυση και όχι ως δάνειο. Κυρίως όμως θα δοθούν περίπου απευθείας στους κλάδους και τις επιχειρήσεις που τα χρειάζονται. Αφαιρούν έτσι τη δυνατότητα να μετατραπούν σε προεκλογικά επιδόματα, υπερτιμολογημένα έργα και προσλήψεις στο δημόσιο. Είναι πολύ πιο πιθανό οι χρηματοδοτήσεις να αποδώσουν.

Αυτή η επιλογή συνεπάγεται ότι οι χώρες που θα ευνοηθούν δεν θα κληθούν να εφαρμόσουν μνημόνια. Το σύμβολο της βόρειας καταπίεσης στους φτωχούς λαούς του νότου δεν υφίσταται. Ίσως είναι η σειρά των λαϊκιστών να αναφωνήσουν ότι «αν δεν υπήρχαν μνημόνια, θα έπρεπε να τα εφεύρουμε». Για διαφορετικούς φυσικά λόγους. Για να έχουν έναν φανταστικό εχθρό ώστε να μπορούν να αντιπολιτεύονται.

Ακόμη χειρότερα για τους λαικιστές-αντιευρωπαίστες, τα χρήματα για τα οποία θα εγγυηθεί ολόκληρη η ευρωζώνη, θα διανεμηθούν όχι με γνώμονα το μέγεθος της κάθε οικονομίας αλλά εκτιμώντας το μέγεθος της βλάβης που προκλήθηκε σε κάθε οικονομία. Η Ελλάδα ήδη θεωρείται από την Κομισιόν ότι θα υποστεί τη μεγαλύτερη βλάβη. Αυτό τουλάχιστον αναφέρουν οι εαρινές προβλέψεις της για την ύφεση στην Ε.Ε. Δεν μπορεί κανείς να πει με ακρίβεια αν η Ελλάδα θα πάρει αυτά που χρειάζεται, αλλά θα πάρει περισσότερα απ΄ ότι θα έπαιρνε αν η κατανομή γίνονταν με βάση το μέγεθος.

Για περισσότερο από μια δεκαετία, ο αντιευρωπαϊσμός τροφοδοτούσε το αντιδραστικό κομμάτι του εγχώριου (και όχι μόνο) πολιτικού συστήματος. Χτίστηκαν καριέρες με εχθρό την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τώρα που η κατάσταση είναι εμφανώς ζόρικη, η Ευρωπαϊκή Ένωση ξυπνά από το λήθαργο και θα φροντίσει να διατηρήσει την υπόστασή της ως η μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη. Είμαστε τυχεροί που η μοίρα τα έφερε έτσι και δεν βρεθήκαμε εκτός της ένωσης σε αυτή την ακραία συγκυρία. Θα μπορούσε να έχει γίνει πολλές φορές.

Όχι μόνο με τις παρανοϊκές θεωρίες του Βαρουφάκη ή τις γραφικές προτάσεις του Λαφαζάνη. Ακόμη και ο Τσίπρας βρέθηκε με τα δυο πόδια έξω από την Ένωση, εξυπηρετώντας τον σχεδιασμό που έκανε τότε ο Σόιμπλε.

Σήμερα οι τράπεζές μας παραμένουν ισχυρές, λόγω της ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ. Ο εκσυγχρονισμός της δημόσιας διοίκησης οφείλεται στα τρισκατάρατα μνημόνια. Το ίδιο και η απαλλαγή μας από τους κηφήνες συνδικαλιστές οι οποίοι με πολιτικές πλάτες διέλυσαν τις δημόσιες επιχειρήσεις. Σήμερα έχουμε μια ελπίδα να αντεπεξέλθουμε στην πρωτοφανή κρίση, εξαιτίας της αλληλεγγύης της Ε.Ε. και της ισχύος που προκύπτει από την Ένωση. Δύσκολα κάποιος θα υποστηρίξει ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε καλύτερα μόνοι μας. Ούτε καν εκείνοι που υποστήριζαν με θέρμη την αποχώρηση μας ως εκδίκηση. Το σημαντικό είναι ότι παρ’ όλες τις δυσκολίες παραμείναμε στη θέση μας.

Άγιο είχαμε.

Facebook Comments

Τελευταία Νέα