Η πανδημία και τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης διαταράσσουν την ζωή των πολιτών, βγάζοντας στην επιφάνεια σημαντικές παθογένειες της σύγχρονης κοινωνίας.
Η υγειονομική κρίση που ζούμε είναι ταυτόχρονα και κρίση βίας, ενδοοικογενειακής βίας με θύμα κυρίως γυναίκες και κορίτσια σε όλο τον κόσμο. Σύμφωνα με τον UN Women (Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών για τις γυναίκες) εκτός της περιόδου της πανδημίας, 243 εκ. γυναίκες και κορίτσια σε όλο τον κόσμο βιώνουν τη βία στο σπίτι τους. Πρόκειται για μία σοκαριστική στατιστική που ανατρέπει την έννοια του σύγχρονου πολιτισμού, της υγιούς, ασφαλούς και ευημερούσας κοινωνίας του 21ου αιώνα.
Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών θέτει το τραγικό αυτό γεγονός στο προσκήνιο και να παρακινεί τις κοινωνίες να αντιδράσουν. Στο πλαίσιο αυτό, όρισε το διάστημα από 25 Νοεμβρίου έως 16 Δεκεμβρίου ως 16 ημέρες ακτιβισμού με στόχο την εξάλειψη της έμφυλης βίας προτείνοντας «10 βήματα» με στόχο την αποτελεσματική αντιμετώπιση της. Αποτελεί κοινή παραδοχή ότι οι κρίσεις φέρνουν στην επιφάνεια σημαντικά προβλήματα και γι’ αυτόν το λόγο μπορούν να λειτουργήσουν ως ευκαιρίες βελτιώσεων και αλλαγών. Συμμετέχοντας ενεργά στις δράσεις που προτάσσει ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών για τις γυναίκες, μπορούμε να δώσουμε ένα τέλος στην έμφυλη βία και να διδάξουμε τις επόμενες γενιές την αξία της συμμετοχής, της αλληλεγγύης, της κοινωνικής συνοχής και της ισότητας.
Πρόκειται για έναν αγώνα διαρκείας που δίνεται σε πολλά επίπεδα, σε ολόκληρο τον κόσμο, όχι μόνο για τα θέματα της βίας αλλά για όλο το φάσμα της ισότητας.
Ήδη από τον Νοέμβριο του 2018, γυναίκες ηγέτες στον τομέα τους από όλο τον κόσμο, συγκεντρώνονται στην πρωτεύουσα της Ισλανδίας, Reykjavik, για να εξετάσουν την παγκόσμια πρόοδο ως προς την κατάκτηση της ισότητας των φύλων. Φέτος, το Reykjavik Global Forum πραγματοποιήθηκε με συμμετοχή 700 και πλέον ηγετών από όλο τον κόσμο. Όπως ήταν αναμενόμενο, τις συζητήσεις μονοπώλησαν οι επιπτώσεις της πανδημίας στα δικαιώματα και την γυναικεία ηγεσία. Γιατί οι επιπτώσεις της πανδημίας στην παγκόσμια κοινωνία και τις αγορές προκαλούν οπισθοδρόμηση στο ζήτημα της ισότητας. Ο ισχυρισμός που τεκμηριώνεται από το περίφημο Reykjavik Equality Index με στοιχεία που καταδεικνύουν ότι ακόμα και στις χώρες του G7 καταγράφεται στασιμότητα στην ισότητα και την γυναικεία ηγεσία. Διότι οι ανασφάλειες που βιώνουν οι πολίτες τους ωθούν σε παραδοσιακά στερεότυπα ηγεσίας και δίνουν το προβάδισμα στους άνδρες πολιτικούς. Σε αντίθεση με το γεγονός ότι χώρες με γυναικεία ηγεσία όπως η Γερμανία, η Φινλανδία, η Νέα Ζηλανδία και άλλες, επέδειξαν καλύτερα αντανακλαστικά στην πανδημία. Γιατί οι γυναίκες ηγέτες έχουν ενσυναίσθηση, αξιολογούν με ακρίβεια τις καταστάσεις έντασης και αντιδρούν άμεσα με στόχο την επίλυση των προβλημάτων.
Το Reykjavik Global Forum και οι Women Political Leaders διέγνωσαν την ανάγκη να ξανασχηματιστεί ένας καλύτερος κόσμος μετά την πανδημία. Χωρίς διακρίσεις, με δικαιοσύνη, με πίστη στους στόχους της βιώσιμης ανάπτυξης και με όραμα που θα διασφαλίσει ένα ειρηνικό μέλλον στις γενιές που θα ακολουθήσουν. Και για να επιτύχει η ανθρωπότητα στο δύσκολο αυτό εγχείρημα, θα πρέπει επιτέλους το 50% του πληθυσμού της γης, οι γυναίκες, να έχουν ίσα δικαιώματα και ίσες ευκαιρίες στις διεκδικήσεις τους.
Όπως άλλωστε τόνισε η Melinda Gates, η πανδημία μπορεί να μην κάνει διακρίσεις στο φύλο, αλλά δεν είναι ουδέτερη ως προς αυτό.
Αναμφισβήτητα οι γυναίκες έχουν επωμισθεί το μεγαλύτερο βάρος της κρίσης. Ως επαγγελματίες φροντιστές της υγείας είναι στην πρώτη γραμμή της υγειονομικής κρίσης. Ως μητέρες και μέλη της οικογένειας, παρέχουν αμισθί τις φροντίδες τους σε κάθε κατεύθυνση για να λειτουργεί σωστά το νοικοκυριό τους και επιπλέον φροντίζουν όσα μέλη της οικογένειας τους είναι ευπαθή ή νοσούν, εγκαταλείποντας την εργασία τους ή άλλες σημαντικές επιλογές τους.
Είναι λοιπόν απόλυτα φυσιολογικό, στον σχεδιασμό της «επόμενης ημέρας» να συμμετέχουν γυναίκες σε ίσο ποσοστό με τους άνδρες. Γιατί με την συνολική προσφορά τους έχουν κερδίσει αυτό το δικαίωμα. Και γιατί η συνεισφορά τους στον διάλογο και τον ανασχεδιασμό μίας ασφαλέστερης και δικαιότερης κοινωνίας θα είναι ουσιαστική και πολύτιμη.
Αυτό που προκύπτει από όλη αυτή τη ζύμωση, είναι η αδήριτη ανάγκη μετάβασης σε νέα μοντέλα ηγεσίας αποδεσμευμένα από την συστημική ανισότητα.
Ο 21ο αιώνας μας καλεί να συνειδητοποιήσουμε ότι μία ισόρροπη και ανθεκτική κοινωνία είναι η μοναδική διέξοδος στα σοβαρά ζητήματα που απειλούν τον πλανήτη μας, όπως είναι και η κλιματική αλλαγή.
Και για να επιτύχουμε τη μετάβαση στην πλήρη βιώσιμη ανάπτυξη, στην ασφάλεια και την ευημερία των πολιτών του κόσμου, θα πρέπει η εκπαίδευση, η νομοθεσία και ο αναπτυξιακός σχεδιασμός να εξουδετερώνουν κάθε εμπόδιο για την ίση συμμετοχή των γυναικών στην πολιτική και οικονομική ηγεσία. Ο δρόμος είναι μακρύς, τα εμπόδια πολλά, αλλά η αισιοδοξία, η αγωνιστικότητα και το πείσμα είναι τα όπλα μας.
Η Όλγα Κεφαλογιάννη είναι Βουλευτής ΝΔ, Α’ Αθηνών
