Σε μία ασυνήθιστη για τα νατοϊκά δεδομένα παρέμβαση ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο καταδίκασε τις «προκλητικές» ενέργειες της Τουρκίας, κατά τη διάρκεια της Συνόδου ΥΠΕΞ του ΝΑΤΟ, τονίζοντας πως η Άγκυρα εναντιώνεται στις αρχές και τη λειτουργία της Συμμαχίας, υπονομεύοντας έτσι τη συνοχή της.
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, ο Πομπέο υπογράμμισε τις προκλητικές, όπως τις ανέφερε, ενέργειες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, τη Λιβύη, τη Συρία και το Ναγκόρνο Καραμπάχ.
Στο ίδιο πλαίσιο, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας επεσήμανε ότι η απόκτηση του αντιαεροπορικού συστήματος S-400, αποτελεί «δώρο για τη Ρωσία» από ένα νατοϊκό σύμμαχο.
Καταλήγοντας, ο ίδιος ανέφερε ότι θα πρέπει να επανεκκινήσει ο μηχανισμός αποκλιμάκωσης, ο οποίος δεν λειτουργεί με υπαιτιότητα της Τουρκίας.
Τσαβούσογλου: «Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν τις μαξιμαλιστικές θέσεις Ελλάδας και Κύπρου»
Μετά την αρχική του εισήγηση στη συνάντηση των ΥΠΕΞ του ΝΑΤΟ, κατά την οποία μίλησε για μέλλον της Ατλαντικής Συμμαχίας και το Αφγανιστάν, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, εμφανίστηκε προφανώς ενοχλημένος από τις δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Τσαβούσογλου επανέλαβε αιτιάσεις εναντίον της ευρωπαϊκής επιχείρησης «Irini», τονίζοντας ότι το πρόσφατο περιστατικό δεν έγινε τυχαία λίγο πριν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Στη συνέχεια καταφέρθηκε εναντίον των ΗΠΑ, εκφράζοντας τη «λύπη» του για το γεγονός ότι οι ΗΠΑ είναι «εναντίον της Τουρκίας», υποστηρίζουν τις «μαξιμαλιστικές θέσεις Ελλάδας και Κύπρου» και στηρίζουν «τρομοκρατικές οργανώσεις», ενώ υποστήριξε ότι η Γερμανία αποτελεί τον μόνο τίμιο διαμεσολαβητή.
Στόλτενμπεργκ: Ανησυχία για την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο
Πριν από την τηλεδιάσκεψη των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ, ο γενικός γραμματέας της Συμμαχίας Γενς Στόλτενμπεργκ εξέφρασε την ανησυχία του για την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και ότι «συνεχίζουμε να εργαζόμαστε για την άμβλυνση των εντάσεων». Ο κ. Στόλτενμπεργκ ανέφερε ότι η επιστροφή του «Ορούτς Ρέις» στο λιμάνι της Αττάλειας βοηθάει στην εκτόνωση των εντάσεων και αναφέρθηκε στον μηχανισμό απεμπλοκής του ΝΑΤΟ – χωρίς να διευκρινίσει αν ο μηχανισμός ενεργοποιήθηκε από τα στρατιωτικά επιτελεία της Ελλάδας και της Τουρκίας κατά τη δύσκολη περίοδο των τελευταίων εβδομάδων.
Ο Γ.Γ. του ΝΑΤΟ σημείωσε μάλιστα ότι έχει καταθέσει προτάσεις για την ενίσχυση του εν λόγω μηχανισμού, ώστε να συμβάλλει πιο αποτελεσματικά στην αποτροπή στρατιωτικών επεισοδίων ή στον μη εκτροχιασμό της κατάστασης αν συμβούν τέτοια περιστατικά. Υπενθύμισε μάλιστα ότι σε προηγούμενες ελληνοτουρκικές κρίσεις, τις δεκαετίες του ’80 και του ’90, χάθηκαν ζωές. «Πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να μη συμβεί ξανά αυτό», κατέληξε.
Μέρκελ: Επιθετικές οι κινήσεις της Άγκυρας
Την ίδια ώρα το τουρκικό δίλημμα επιστρέφει στην πρώτη γραμμή της ευρωπαϊκής επικαιρότητας, καθώς πλησιάζει η κρίσιμη Σύνοδος Κορυφής της Ε.Ε. στις 10-11 Δεκεμβρίου.
Η Άγκελα Μέρκελ επεσήμανε την έλλειψη προόδου στις ευρωτουρκικές σχέσεις. «Δεν έχουμε κάνει την πρόοδο που θέλαμε στις σχέσεις Ε.Ε. – Τουρκίας», είπε συγκεκριμένα η Γερμανίδα καγκελάριος. «Η Τουρκία έχει ακολουθήσει μια πορεία τα τελευταία χρόνια που έχει οδηγήσει σε μεγάλη κριτική βάσει της κατανόησης των αξιών και των πεποιθήσεών μας», ανέφερε, σημειώνοντας ότι οι κινήσεις της Άγκυρας στο μέτωπο των υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο και στο Κυπριακό «έχουν πολύ επιθετικό ή προκλητικό χαρακτήρα».
Από την πλευρά του, ο εκπρόσωπος της Κομισιόν για θέματα εξωτερικών υποθέσεων Πίτερ Στάνο, αναφερόμενος στη Σύνοδο Κορυφής, δήλωσε ότι «τα πάντα είναι στο τραπέζι» σχετικά με την Τουρκία. «Έχουμε ξεκινήσει να εργαζόμαστε επάνω στη θετική ατζέντα και στην απαραίτητη προετοιμασία και επίσης για τη Διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο, αλλά συνεχίζουμε να παρακολουθούμε την κατάσταση, τις ενέργειες της Τουρκίας», είπε ο κ. Στάνο.
Ικανοποιημένος ο Δένδιας
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές ο Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας στην παρέμβαση του στην Σύνοδο των Υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ υποδέχθηκε την έκθεση της Επιτροπής Διαλογισμού για το «ΝΑΤΟ 2030», η οποία παρουσιάστηκε επίσημα στους Υπουργούς Εξωτερικών τονίζοντας ότι το σύνολο των Συμμάχων ανεξαιρέτως έχουν υποχρέωση να προστατεύουν την διατλαντική συνοχή και να ενισχύουν την περιφερειακή σταθερότητα.
Αναφερόμενος στην τουρκική παραβατική και προκλητική συμπεριφορά επανέλαβε τις σταθερές θέσεις της χώρας μας. Παράλληλα, εξέφρασε την ικανοποίηση του για την ξεκάθαρη θέση που εξέφρασε ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών.
Πρόσθεσε ότι δεν σχολιάζει τους ανυπόστατους ισχυρισμούς περί «μαξιμαλιστικών θέσεων», συμπληρώνοντας ότι αν η συμπεριφορά με βάση το Διεθνές Δίκαιο είναι μαξιμαλιστική, τότε το ΝΑΤΟ είναι μαξιμαλιστικό.
Ο κ. Δένδιας τόνισε επίσης ότι το σύνολο των συμμάχων, συμπεριλαμβανομένης βεβαίως και της Τουρκίας πρέπει να δείξουν εμπράκτως την προσήλωση τους σε βασικές αρχές του ΝΑΤΟ, όπως η δημοκρατία, ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και ο σεβασμός των κανόνων δικαίου. Πρόσθεσε ότι η ανάγκη αυτή γίνεται ακόμα πιο επιτακτική τη στιγμή κατά την οποία αυταρχικά και αναθεωρητικά κράτη παραβιάζουν ανοιχτά το διεθνές δίκαιο, απειλούν την περιφερειακή σταθερότητα και τη διατλαντική συνοχή στην Ανατολική Μεσόγειο, τη Λιβύη και τον Καύκασο.
Κατέληξε επί του σημείου αυτού εκφράζοντας την ικανοποίηση του για το γεγονός ότι η Έκθεση της Επιτροπής Διαλογισμού κάνει ειδική αναφορά στην ανάγκη επίλυσης των διαφορών με βάση των Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και τις θεμελιώδεις αρχές του Διεθνούς Δικαίου.
Αναφερόμενος στην ενίσχυση της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τόνισε ότι αυτή θα ενισχύσει περαιτέρω τον διατλαντικό δεσμό και υπογράμμισε ότι η ενδυνάμωση των σχέσεων μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης με το ΝΑΤΟ μπορεί και πρέπει να γίνει, αλλά με βασικό γνώμονα τη συμπερίληψη όλων των κρατών των δύο οργανισμών, αρχής γενομένης από την Κύπρο, και με πλήρη σεβασμό στην αυτονομία κάθε οργανισμού.
Τέλος, δεδομένου ότι η εν λόγω συνάντηση ήταν η τελευταία παρουσία του απερχόμενου Αμερικανού ΥΠΕΞ κ. Pompeo, o Έλληνας Υπουργός τον ευχαρίστησε για την αξιέπαινη συνεισφορά του στην ενίσχυση των ήδη εξαιρετικών διμερών σχέσεων μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ, καθώς και στην προώθηση της διμερούς αμυντικής συνεργασίας.
